پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی جرایم علیه گروه های آسیب پذیر در ایران و راه های پیشگیری از آن

پژوهش حاضر به بررسی خشونت علیه گروه های آسیب پذیر در چارچوب حقوق ایران پرداخته است. زنان، کودکان و معلولین از جمله اقشار آسیب پذیر محسوب می شوند که برای تمتع و استیفای حقوق انسانی خویش به واسطه موقعیت خاص شان و ناتوانی های فیزیکیشان با مشکلات عمده ای مواجه هستند و مورد بزه دیدگی قرار گرفته اند، این گروه از افراد جزء در سایه حمایت های خاص به نفع ایشان نمی توانند به حقوق واقعی خویش نائل گردند. این حمایت ها از سوی دولت ها در قالب کنوانسیون های مختلف که موضوع آنها اقشار خاص یا آسیب پذیر هستند مورد شناسایی قرار گرفته است. لذا تلاش شده با توجه به قوانین موجود، خلع های قانونی موجود برای این اقشار جامعه را مشخص، و جهت حمایت بیشتر برای جلوگیری از بزه دیدگی بیشتر تمهدیاتی را به قانون گذاران پیشنهاد دهد. چرا که ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﻗﻀﺎﺋﯽ از اقشار آسیب پذیر اﺷﺎره ﺑﻪ ﺣﻘﻮق اﻓﺮاد آسیب پذیر در ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﺪن از ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﻗﻀﺎﺋﯽ، با توجه ﺑﻪ ﻧﻮع و ﺷﺪت بزه دیدگی، ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺒﻌﯿﺾ، ﺑﺮای دﺳﺖ ﯾﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ، دست یافتنی نمی باشد.

واژگان کلیدی:

اقشار آسیب پذیر، زنان، کودکان، سالمندان، معلولین، حقوق بنیادین بشر، حمایت.

امروزه و در دنیای حاضر باید به این موضوع توجه داشت که مطالعه جرائم، انحرافات و کجروی های اجتماعی و به اصطلاح، آسیب شناسی اجتماعی[1] عبارت است از مطالعه و شناخت ریشه بی نظمی های اجتماعی. در واقع، آسیب شناسی اجتماعی مطالعه و ریشه یابی بی نظمی ها، ناهنجاری ها و آسیب هایی نظیر بیکاری، اعتیاد، فقر، خودکشی، طلاق و...، همراه با علل و شیوه های پیش گیری و درمان آن ها و نیز مطالعه شرایط بیمارگونه و نابسامانی اجتماعی است. به عبارت دیگر، مطالعه خاستگاه اختلال ها، بی نظمی ها و نابسامانی های اجتماعی، آسیب شناسی اجتماعی است؛ زیرا اگر در جامعه ای هنجارها مراعات نشود، کجروی پدید می آید و رفتارها آسیب می بیند. یعنی، آسیب زمانی پدید می آید که از هنجارهای مقبول اجتماعی تخلفی صورت پذیرد. عدم پای بندی به هنجارهای اجتماعی موجب پیدایش آسیب اجتماعی است.

از سوی دیگر می بایستی عنوان کرد، اگر رفتاری با انتظارات مشترک اعضای جامعه و یا یک گروه یا سازمان اجتماعی سازگار نباشد و بیشتر افراد آن را ناپسند و یا نادرست قلمداد کنند، کجروی اجتماعی تلقّی می شود. سازمان یا هر جامعه ای از اعضای خود انتظار دارد که از ارزش ها و هنجارهای خود تبعیت کنند. اما طبیعی است که همواره افرادی در جامعه یافت می شوند که از پاره ای از این هنجارها و ارزش ها تبعیت نمی کنند. افرادی که همساز و هماهنگ با ارزش ها و هنجارهای جامعه و یا سازمانی باشند، «همنوا» و یا «سازگار» و اشخاصی که برخلاف هنجارهای اجتماعی رفتار کنند و بدان ها پای بند نباشند، افرادی «ناهمنوا» و «ناسازگار» می باشند. در واقع، کسانی که رفتار انحرافی و نابهنجاری آنان دائمی باشد و زودگذر و گذرا نباشد، کجرو یا منحرف نامیده می شوند. این گونه رفتارها را انحراف اجتماعی یا[2] و یا کجروی اجتماعی گویند. (فولادی،1389:1)

به رسمیت شناختن حقوق گروه های آسیب پذیر یکی از پر اهمیت ترین و مهمترین رشته های «حقوق بشر است» و نباید بیان آن را کتمان کرد زیرا این اقشار در کنار سایر مردم به موازات آنها زندگی می کنند و با یکدیگر تلاش در ساخت خانواده و به طبع آن جامعه ای آرام و سرشار از نشاط دارند. پس اهمیت حقوق آنها به وضوح قابل درک و فهم می باشد. به اعتقاد بسیاری از حقوق دانان بررسی وضعیت حقوقی اقشار آسیب پذیر در هر اجتماعی بهترین شاخص و تراز برای سنجش وضعیت حقوقی بشر در آن اجتماع است و به عبارت دقیق تر اگر اقشار آسیب پذیر در کشوری در وضعیت مطلوبی و قابل قبول و احترامی به سر برند این امر نشانه پای بندی حکومت به موازین حقوق بشر بوده و مسلماٌ موارد نقض حقوق بشر در آنجا اندک و قابل اغماض است.

امروزه وسعت و دامنه ی انواع خشونت و بد رفتاری و بی احترامی آنقدر گسترش یافته که نگرانی اکثر جوامع بشری را فراهم آورده است. جامعه ما نیز به تناسب با این پدیده ی چالشهای جدی و پر اهمیت دارد.

بنابراین هرگونه بررسی، مطالعه و تحقیق پیرامون خشونت، شناخت زوایای آشکار و پنهان و ریشه یابی فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، حقوقی و جرم شناختی آن می تواند در بهبود امنیت همه جانبه و ترسیم چشم انداز آینده ی جامعه، به ویژه در توسعه قضایی و تأمین معیارهای حقوق بشر، موثر و مثمر ثمر باشد.

[1]. Social Pathology

[2]. Social Deviance

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید