تأثیر مجازات اعدام بر بازدارندگی از جرایم مواد مخدر و روان‌گردان

جرائم مربوط به مواد مخدر و روان‌گردان از دغدغه­های همیشگی و به‌خصوص سال­های اخیرِ جهان (به‌دلیل تولید و صدور انبوه) و به‌ویژه کشور ما بوده است. بدین جهت، کنوانسیون‌های بین­المللی مختلفی در این خصوص به تصویب کشورهای جهان رسیده است. همچنین، کشورها در حقوق داخلی خود نیز در این زمینه، به قانون­گذاری پرداخته‌اند.

در این میان، مجازات اعدام، محور بحث حاضر است. نقش بازدارندگی مجازات اعدام در خصوص جرائم مواد مخدر و روان‌گردان از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. در نظام حقوقی ایران (به‌عنوان یک نظام مبتنی بر شرع) ماهیت فقهیِ این مجازات در مورد جرائم یادشده نیز محل بحث است.

روش انجام اين تحقيق توصيفي است. در جمع‌آوري مطالب تحقيق، علاوه بر استفاده از كتاب‌هاي معدودي كه دراين زمينه وجود داشت، از مقاله‌های مربوط به اثر بازدارندگی مجازات بهره گرفته شد. علاوه بر آن از سايت‌هاي اينترنتي و پايان‌نامه‌هاي ستاد مبارزه با مواد مخدر در غني‌ترشدن مطالب نهايت استفاده شده است.

تحقیق حاضر تلاش کرده است که ماهیت این مجازات را در جرائم مواد مخدر و روان‌گردان از بُعد شرعی و حقوقی مورد بررسی قرار دهد و از سوی دیگر، معین سازد که اِعمال این مجازات در جرائم یادشده چه تأ‌ثیری بر بازدارندگی این جرائم در نظام حقوقی ایران دارد؛ که با توجه به تفکیکِ بازدارندگی از کارآمدی، به‌نظر می­رسد مجازات اعدام در جرائم مورد بحث، از کارآمدیِ لازم برخوردار است، اما این مجازات از بازدارندگی در این جرائم برخوردار نیست.

از بدو تأسیس نخستین تشکل‌های اجتماعی که احتیاج به وجود نظم و ایجاد مقرراتی برای حفظ امنیت و تنظیم روابط اجتماعی احساس شد، ضمانت اجرای مقررات تنظیمی نیز مدنظر بوده است. البته، در جوامع نخستین، عمده تضمین‌ها (مجازات‌ها) با انگیزه‌های متفاوتی از قبیل انتقام‌جویی، اجرای عدالت، سزادهی و یا حمایت از جامعه وضع شده بود که مجازات اعدام همواره در رتبه اولِ مجازات‌ها قرار داشت (امیرعلایی، 1357). اگرچه با تغییر زمان و مکان، از لحاظ نحوه اجرای این مجازات، روش­های متفاوتی اعمال می‌شده، با این‌حال، تا دهه پیشین، هیچ‌گاه از سیاست کیفری جوامع مختلف بشری حذف نشد. در دهه‌های اخیر، با پیدایش مکاتب مختلف کیفری، مشروعیت مجازات اعدام متزلزل شد. در برخی از کشورها، به‌طورکلی از فهرست مجازات‌ها کنار گذاشته شد و در برخی دیگر نیز به‌صورت قانونِ متروک درآمد و برخی نیز شمار اجرای آن را به حداقلِ ممکن کاهش دادند (آنسل، 1365).

با این وجود، در نظام حقوقی ایران، مجازات اعدام، از مجازات‌های پیش‌بینی شده از سوی قانون‌گذار است. یکی از جرائمی که این مجازات برای آن وضع شده است، جرائم مربوط به مواد مخدر و روان‌گردان است.

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید